MOLEN SINT ANTONIUS (HALSTEREN)

Rijksmonument	: 19991
Status	: Bestaand, beschermd
Naam	: Sint Antonius (Sanct Antonio)
Bouwjaar	: 1817 / 1947
Categorie	: Windmolen
Type	: Beltmolen
Kenmerken	: Ronde stenen molen
Functie	: Korenmolen
Versiering	: Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, met grove letters: ANNO 1817. Op de windpeluw staat in dezelfde letter 'St. Antonius' geverfd. Op de sluitsteen boven de inrijpoort staat boven een bloemafbeelding: 'SANCT ANTONIO XIII JUNII MDCCCXVII'. Eenvoudige windwijzer in de vorm van een molen. Opvallend is de met seringenstruiken begroeide molenbelt; in bloei geeft dit de molen een zeer apart aanzien.
Plaats	: Halsterseweg 57, 4661 KM Halsteren
Coördinaten	: X=77921, Y=392585
Gemeente	: Bergen op Zoom
Eigenaar	: Stichting Vrienden van de Antoniusmolen
Bedrijfsvaardigheid	: In restauratie
Bestemming	: Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Molenaar	: Corneel Droogers
Telefoon	:
Bezoekmogelijkheid	: In principe is de molen zaterdagmiddag van 13:00-17:00 uur geopend. Momenteel echter is de molen door omstandigheden niet voor publiek geopend, met uitzondering van enkele zaterdagen.
Bereikbaarheid	: Bereikbaar met auto, parkeerplaats, en bus
Prijs / Betaalwijze	: Gratis
Gehandicapten	: Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Ligging

Molen Sint Antonius weergeven op een grotere kaart

Halsterseweg 57, 4661 KM Halsteren, Nederland

Geschiedenis

In 1817 gaven de broodbakkers van Bergen op Zoom, te weten Henricus Daverveldt, Adriaan Dietvorst en Johannes Goossens, de opdracht tot het bouwen van een molen. De molen kwam gereed op de feestdag van Sint Antonius (13 juni). Op de sluitsteen boven de inrijpoort staat boven een bloemafbeelding: SANCTO ANTONIO XIII JUNII MDCCCXVIII, hieruit blijkt dat de molen is toegewijd aan bovengenoemde volksheilige.
Johannes Dietvorst werd eigenaar van de molen. In de nacht van 26 op 27 juni 1826 brandde de molen af en werd daarna weer snel hersteld. In 1844 werd Dietvorst opgevolgd door de Wouwse herbergier en grutter Petrus Antonius Sprangers die op zijn beurt de molen overdeed aan Cornelis Schrier. Daarna kwam de molen in het bezit van de familie Moerland. Deze familie richtte in 1951 de firma Anthonie Moerland en zonen op die in 1969 over ging in de firma G. Moerland en Zoon, hiermee kwam ook de molen bij deze laatst genoemde firma terecht.

Tijdens de oorlog liep de molen schade op die in 1947 - 48 door molenmaker De Groote uit Kloetinge werd hersteld. Hiervoor werd gebruik gemaakt van de roeden van de verdwenen korenmolen te Dinteloord. Helaas was de oude askop voor deze roeden te nauw, daardoor kreeg de molen ook een andere askop, namelijk die van de in 1944 verongelukte molen van Kleppe te Ritthem. Bij deze restauratie kreeg de molen op de enen roede fokken met regelborden en op de andere het systeem-Van Bussel aangebracht. In de jaren '80 kwam er op de buitenroede Oudhollands.

Tot 2004 was de molen zo mogelijk dagelijks in bedrijf voor het malen van graan. Frans 'Suus' Moerland was niet bang uit gevallen en liet zijn molen vaak flink doorlopen. Hij had destijds ook de regelborden in de fokken dichtgetimmerd, omdat die hem te vaak open gingen. Helaas brak 12 augustus 2002 tijdens het malen de binnenroede, maar Moerland maalde tot in 2004 met 1 roede door. In april 2004 werd de molen stil gezet voor een noodzakelijk restauratie. Hierbij kreeg de nieuwe binnenroede het systeem-Van Bussel en bleef het Oudhollands op de buitenroede gehandhaafd.

Op 1 maart 2011 overleed Frans Moerland onverwacht, hij was niet getrouwd en had ook geen opvolger. De molen wordt nu regelmatig in beweging gesteld door Corneel Droogers.

In 2012 staat de molen weer in de steigers, dit keer om het voegwerk van de romp onder handen te nemen, de balklopen te repareren, de vloeren te vernieuwen en een nieuwe korte spruit aan te brengen.

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, ODB
         Allemolens
         Nederlandse Molendatabase
         DHM Molendatabase

Fotoalbum

	Molen Sint Antonius (.. afbeeldingen)
	Fotoalbum onder constructie