SINT PHILIPSLANDROUTE

Afstand	: 51 km
Startpunt	: Steenbergen, de haven en ANWB-wegwijzer 1069
Bewegwijzering	: Geen bewegwijzering
Werk aan de weg	: : (1) Afsluiting Westlandse Langeweg Dit is noodzakelijk om voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van het viaduct over de A4 uit te kunnen voeren. De weg zal afgesloten blijven totdat alle werkzaamheden aan het viaduct zijn afgerond, eind 2014. Route aanpassing: Einde Drielindekensweg linksaf over Westlandse Langeweg. T-splitsing rechtsaf over Witte Ruiterweg. Einde weg rechstaf fietspad langs Halsterseweg (N259) volgen. Over de snelweg en aan het einde fietspad rechtsaf over Steenbergseweg. Voorbij Klutsdorp splitsing met Het Zwarte Wiel linksaf over Het Zwarte Wiel. Einde weg rechtsaf over Kladde. Splitsing met Jan den Boersweg, linksaf over Jan den Boersweg. Pak vanaf hier de oorspronkelijke route weer op. : (2) Afsluiting gedeelte Westhavendijk te Steenbergen Vanaf 29 augustus 2011 is de Westhavendijk afgesloten tussen de Schansdijk en de West-Groeneweg. Dit is noodzakelijk om voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van het aquaduct uit te kunnen voeren. De weg zal afgesloten blijven totdat alle werkzaamheden aan het aquaduct zijn afgerond, eind 2014. Lokaal verkeer wordt via borden ter plaatse omgeleid. Route aanpassing: Ga bij knooppunt 46 rechtsaf over de Schansdijk in plaats van rechtdoor. T-splitsing met Bijlandsweg rechtdoor. Einde weg oversteken en linksaf over Zeelandweg Oost. Pak vanaf de Kade te Steenbergen de oorspronkelijke route weer op.
Parkeergelegenheid	: Steenbergen, aan de haven.

Inleiding

Het Zeeuwse eiland Sint Philipsland is genoemd naar de apostel Philippus en hertog Philips de Goede van Bourgondië (1419-1467). In 1487 werd het eiland bedijkt in opdracht van Anna van Bourgondië. Veertig jaar later nam de zee het eiland na herhaalde overstromingen alweer terug. Pas in 1645 kwam de herbedijking gereed.
De fietsroute gaat door het open polderlandschap van Westelijk Noord-Brabant, het land van Merijntje Gijzen. Op de vele dijken die dit gebied kent staan populieren als windbrekers. De polders van Sint Philipsland zijn kleiner en de dijken hebben een grilliger verloop.

Routekaart

onder constructie

Routebeschrijving

Km	Beschrijving
-	Te Steenbergen bij ANWB-wegwijzer 1069 richting Centrum over Kaaistraat.
	3de weg linksaf over Markt.
	Einde weg rechtsaf over Oostdam.
	1ste weg linksaf over Doktersdreefje.
	Einde weg rechtsaf over Noordwal.
	Einde weg linksaf over Solmsbolwerk.
	Einde weg linksaf over Oude Vest.
	1ste weg rechtsaf over Veerweg.
	Einde weg linksaf over David van Orliënstraat.
	Einde weg rechtsaf over Kruispoort.
	2de weg rechtsaf (pad vóór éénrichtingsverkeer) over Grote Kerkstraat, later Kaaistraat.
	Bij ANWB-wegwijzer 1069 rechtsaf richting Nieuw-Vossemeer en 1e weg linksaf over Doornedijkje.
	Bij Y-splitsing rechtsaf over Drielindekensdijk.
	Einde weg linksaf over Drielindekensweg.
	LET OP: START omleiding zie bovenaan deze pagina (1) Einde weg rechtsaf over Westlandse Langeweg
	Kruising met Zoekweg rechtsaf over Westlandse Langeweg weg volgen over de snelweg.
	Einde weg rechtsaf over Westlandse Langeweg
	Einde weg linksaf over Koeveringsedijk
	Bij ANWB-wegwijzer 7882 rechtsaf richting Nieuw-Vossemeer over Jan den Boersweg. LET OP: EINDE omleiding (1)
	Kruising met Rubeerdijk rechtdoor over Jan de Boersweg.
	2de kruising linksaf over de Rolafseweg.
	Einde weg rechtsaf over Zeeweg, later Zeedijk, na de molen gaat de weg over in een klinkerweg Veerweg (deze weg is doodlopend, dit negeren).
	Door het tunneltje naar Nieuw-Vossemeer.
	Bij ANWB-wegwijzer 2237 rechtdoor over Voorstraat.
	Na huisnr. 43 linksom over Achterstraat.
	Bij ANWB-wegwijzering 3921 rechtsaf over Hoogte, later Nieuw Vossemeersedijk.
	Kruising, voorrangsweg, linksaf over Kreekweg.
	Bij de volgende voorrangskruising rechtsaf over Hikseweg en 1e weg rechtsaf Krommedreef.
	Kruising met Vrijberghsedijk rechtdoor over Zeedijk.
	Splitsing met Hollaereweg rechts aanhouden en het witte hek passeren .
	Onder brug door, aan het einde van het pad linksaf en bij ANWB-wegwijzer 3104 rechtdoor richting St. Philipsland over Lange Kruisweg.
	(Wil je het rondje Sint Philipsland niet rijden ga dan bij ANWB-wegwijzer 3104 linksom brug over Schelde-Rijnkaneel; zie verder bij *.)
	Bij ANWB-wegwijzers 5478 en 346 rechtdoor richting St. Philipsland, bij ANWB-wegwijzer 6821 linksaf over St. Philipsland Stationsstraat .
	Te St. Philipsland 1ste weg linksaf, over de klinkerweg langs de molen Zuiddijk.
	Onder langs de dijk weg vervolgen, bebouwde kom uit, later Abraham Wisseweg.
	2de weg rechtsaf over Mosselweg.
	Einde weg bij ANWB-wegwijzer 9787 rechtdoor richting Anna Jacobapolder, voorrangsweg oversteken en verder over Lageweg.
	1ste weg linksaf bij richtingbord Anna Jacobapolder.
	Te Anna Jacobapolder 2e weg rechtsaf over de Noordweg.
	Einde weg rechtsaf over Krammersweg, de dijk op, en bij de splitsing linksaf over Krammersweg.
	1ste weg rechtsaf over Hogeweg, bij de kruising linksaf over Oostdijk.
	Bij de voorrangskruising linksaf en bij ANWB-wegwijzer 6821 rechtdoor richting Steenbergen.
	Bij ANWB-wegwijzer 5478 rechtdoor richting Steenbergen, over Lange Kruisweg en bij ANWB-wegwijzer 3104 rechtdoor over Slaakdam , later Zeelandweg west*.
	3e mogelijkheid linksaf over Heensedijk. Te De Heen rechtdoor.
	Na bebouwde kom op de driesprong rechtsaf over Dwarsdijk.
	Aan het einde van de dijk LET OP: START omleiding zie bovenaan deze pagina (2) linksaf over Schansdijk.
	Bij de splitsing rechtsaf over Schansdijk, later West Havendijk.
	Te Steenbergen aan het einde van de weg linksaf over Kade. LET OP: EINDE omleiding (2)
	Bij ANWB-wegwijzer 1069 linksaf richting Centrum over Kaaistraat.
Bron: ANWB/VVV Fietsgids - Westelijk Brabant (1998) Webmaster van deze site M.J. de Boevere 2014

Waar je langs komt

Steenbergen was in de middeleeuwen een belangrijke havenstad aan de Steenbergse Vliet. Toen de haven verzandde, verminderde de betekenis. In de Tachtigjarige Oorlog veranderde Steenbergen in een vestingstad. Deze oorlog heeft er voor gezorgd dat de welstand in Steenbergen in sneltreinvaart achteruit ging. Rond de stad lagen uitgestrekte veengebieden. Het Doornedijkje (1) loopt langs een van de vele turfvaarten. De vaarten werden steeds langer, omdat men steeds verder moest om veenpakketten af te graven. Het veen werd als brandstof gebruikt en uit de as maakte men zout door de as te koken. Tot 1500 heeft Steenbergen kunnen leven van de zoutopbrengsten. Steenbergen nam deel aan de handel op Engeland, Vlaanderen en Denemarken en verkreeg tolvrijheid en andere faciliteiten op de Hollandsche en Zeeuwse Schelde. Na alle oorlogen richtte Steenbergen zich op de landbouw. In de 19de eeuw kwam de meekrapcultuur tot bloei. De gemeente had zeven stoven, waar men rode kleurstof maakte voor de lakenindustrie. Toen deze markt instortte ging men over op de teelt van suikerbieten. Er werd in 1871 een suikerfabriek op de noordwestelijke vestingwallen gebouwd. Ruim 50 jaar later deed vlas zijn intrede en werd aan de Steenbergse Vliet een vlasfabriek gebouwd. Inmiddels zijn beide fabrieken gesloten.
	Een prachtige bezienswaardigheid in Steenbergen is de Rooms katholieke kerk St. Gummarus op de Westdam. Deze kolossale kerk, die in de wijde omgeving te zien is, werd aanvankelijk in 1899 door P.H.J. Cuypers ontworpen volgens de neogotische stijl. Cuypers jr. en Stuyt begeleidden de bouw (1900 – 1903) en wijzigden het voorontwerp ingrijpend, waardoor de kerk een neo-romaanse stijl kreeg. De kerk is gebouwd op 1100 palen. Ondanks dat begon de kerk te verzakken, wat grote scheuren in de muren tot gevolg had. 30 Oktober 1944 hebben Duitse troepen de kerk opgeblazen. De reparaties hiervoor hebben tot en met 1949 geduurd. In 2003 werd na een volledige restauratie van de kerk een uitbundig eeuwfeest gehouden. De kerk wordt 's avonds op schitterende wijze in het licht gezet, zodat deze ook in het donker een geweldige bezienswaardigheid is.
Een andere bezienswaardigheid, waar Steenbergen trots op mag zijn, is het gemeentehuis. Gebouwd door de architecten Roelands en Hurks in 1939. De trouwzaal is voorzien van gebrandschilderde ramen van J. Nicolas, voorstellende Labor, Caritas en Justitia. De lichtramen in het trappenhuis tonen de wapens van Nederland, Noord-Brabant en Steenbergen. De klokkentoren met luidklok werd in 1476 vervaardigd door Jacob van Rosel, en na de stadhuisbrand in 1938 door Petit en Fritsen hergoten. Aan de achtergevel is een ingemetselde oude grafzerk uit 1547 te zien.
Voor het stadhuis staat een bronsgegoten heraut uit 1981. De heraut verbeeld de stads-omroeper, maar kondigt ook met 'klaroengeschal' het huwelijk van bruidsparen aan, die de stadhuistrappen betreden. Aan de overkant is bij herbestratingen een oude waterput tevoorschijn gekomen.
	Het Schelde-Rijnkanaal, de belangrijke vaarroute tussen Antwerpen en Rotterdam, volgt tussen Brabant en Tholen de gekanaliseerde Eendracht. Vanaf de top van de zeedijk bij het gemaal Zoutesluis heb je een fraai uitzicht over het buitendijkse natuurgebied De Stelle (2). Op de markt van Nieuw-Vossemeer staat een beeldje van Merijntje Gijzen. Deze Brabantse deugniet, een schepping van schrijver A.M. de Jong (1888-1943), beleefde zijn avonturen in de West-Brabantse polders. Er is ook een klein museum gewijd aan de schrijver (open: mei - aug, za. - zo. 14.00 - 17.00 uur).
Via oude zeedijken nader je Sint Philipsland. Molen De Hoop (1724) is een achtkante bovenkruier / grondzeiler. De enige korenmolen van St. Philipsland aan de Oostdijk is een kleine achtkante houten grondzeiler van het Zeeuwse type, die opvallend geel geschilderd is. De molen werd waarschijnlijk in 1724 gebouwd in opdracht van de ambachtsvrouwe van St. Philipsland ter vervanging van een standerdmolen. De molen staat op de zeedijk bij de haven en is daardoor van veraf al zichtbaar. De in 1945 aangebrachte Van Bussel stroomlijnwieken zijn later vervangen door Oud-Hollandse tuigage. De molen met twee zolders in nooit bewoond geweest en is gerestaureerd in 1972 en in 1988.
Bij 'toegestane dijkovergang' (3) kan je de dijk beklimmen. In 1847 werden de schorren ten noordwesten van Sint Philipsland ingepolderd. In de nieuwe polder, de Anna Jacobapolder werd een eendenkooi (4)(i) aangelegd. De gevangen eenden vonden hun weg naar de poeliers in Holland. Je kan een korte wandeling maken rond de eendenkooi en het informatiecentrum bezoeken. Bij (5) zijn de Philipsdam met de Krammersluizen en de Grevelingendam te zien.
	De sluizen van Benedensas (6) (een Rijksmonument) aan de monding van de Steenbergse Vliet zijn een korte omweg waard. De bewaard gebleven keienweg leidt naar de gemetselde sluishoofden.
	Aan de rivierzijde van het benedensluishoofd zijn houten waaierdeuren waar te nemen en aan het bovenhoofd aan de zeezijde houten puntdeuren. In 1833 is er een gedenksteen van het Heemraadschap van de Roosendaalse en Steenbergse Vliet geplaatst.
	De voormalige sluiswachterswoning (Benedensasweg 8) dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw. Na de brand in 1986 is het gerestaureerd. Aan de noordzijde het oude peilhuisje uit 1874, dat in 1997 gerestaureerd is. Van het neo-romaanse diensthuisje is het interieur elders ondergebracht.
	Vanaf de dijk heb je uitzicht op De Heen, een buitendijks natuurgebied. Deze slikken zijn ontstaan na het sluiten van de Philipsdam.
Voorbij De Heen, ooit een bloeiend havenstadje, ligt het voormalige Fort Henricus (7), dat in 1628 werd gebouwd ter verdediging van Steenbergen. Als je goed kijkt zie je nog de contouren.
Bron: ANWB/VVV Fietsgids - Westelijk Brabant (1998) verscheidene websites

Fotoalbum

onder constructie