Printversie

BERGEN OP ZOOM

Status

Bergen op Zoom is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de streek Baronie en Markiezaat. De gemeente Bergen op Zoom omvat naast de gelijknamige hoofdplaats Bergen op Zoom, sinds 1997, de voormalige gemeente Halsteren en het dorp Lepelstraat. Tijdens de gemeenteherindeling van 1997 zijn daar een deel van de gemeente Steenbergen, een stukje van de gemeente Wouw (het terrein van de golfbaan ten zuiden van de Balsedreef, ten westen van de Zoomvlietweg). Later is er nog een aanpalend stukje van de, inmiddels, gemeente Roosendaal overgegaan naar de gemeente Bergen op Zoom, in verband met uitbreiding van de golfbaan, die anders over twee gemeenten verspreid zou komen te liggen. Dit betreft het gebied rond de Stierenweg en is het voormalige Steenbergse deel van de buurtschap Kladde.
Onder de stad Bergen op Zoom vallen ook de buurtschappen Heimolen en Zuidgeest.
De gemeente Bergen op Zoom is in 1962 ook al een keer uitgebreid. Toen kwamen de buurtschap (thans wijk) Noordgeest en de Theodoruspolder er bij. Beiden vielen eerst onder de toenmalige gemeente Halsteren vielen. Het werd overgedragen aan Bergen op Zoom om in deze stad weer mogelijkheden te bieden voor woningbouw. Tegelijkertijd ging als compensatie de helft van de psychiatrische inrichting Vrederust naar Halsteren, die de andere helft reeds in bezit had.

Wapen

Vlag

Naam

Gemeentenaam: De gemeentenaam Bergen op Zoom dateert nog uit de tijd voor 1830
Oudere schrijfwijzen: Eerst heette de nederzetting ’Bergen’. ’Op Zoom’ is in een later stadium in de archieven terug te vinden.
Naamsverklaring: Er bestaan verschillende verklaringen omtrent het ontstaan of de afkomst van de naam Bergen op Zoom. Mogelijke verklaringen zijn: Carnavalsnaam: Tijdens carnaval heet Bergen op Zoom Krabbegat. De naam het Krabbegat slaat terug op de ’Meekrap’, een plant die vroeger werd gebruikt als grondstof voor de rode kleurstof alizarine en veel geteeld werd in Bergen op Zoom. Tegenwoordig bestaat deze teelt weer voor het maken van biologisch vriendelijke kleurstoffen. Het symbool van het Krabbegat is echter niet de plant, maar het dier dat in de uitspraak identiek aan haar is: de krab. Een inwoner van Krabbegat wordt een Krab genoemd.

Ligging


Bergen op Zoom weergeven op een grotere kaart
Bergen op Zoom ligt in het uiterste westen van de provincie Noord-Brabant, ten zuidwesten van de stad Roosendaal, aan de snelweg A58 / A4, de weg van Antwerpen naar Rotterdam.
De Markiezenstad Bergen op Zoom ligt in het midden van de Brabantse Wal, een zandplateau in het uiterste westen van de provincie Noord-Brabant, dat zich uitstrekt van Steenbergen in het noorden tot de Belgische grens in het zuiden en tot de Wouwse Plantage in het oosten. Bergen op Zoom ligt naast de overgang tussen twee verschillende landschappen. Naar het westen toe is er een polderlandschap en de Oosterschelde, naar het oosten toe is er een zandrug waarop een reeks van landgoederen en natuurgebieden liggen. Verder loopt de Zoom ten noorden van de binnenstad en bereikt even later het open water.
Ten westen van Bergen op Zoom liggende natuurgebieden het Markiezaatsmeer, de Molenplaat en de Prinsesseplaat, alsmede het open water van de Binnenschelde. De aanleg van Markiezaatskade en Oesterdam heeft ervoor gezorgd dat het water is verzoet en dat ook de getijdenwerking is verdwenen. In het noordwesten ligt de Auvergnepolder met het Lange Water, een kreekrestant. Westelijk van Bergen op Zoom vinden we het Schelde-Rijnkanaal, aan de overkant daarvan, in het noordwesten, is het Zeeuwse eiland Tholen gelegen. Naar het zuiden toe vindt men de Augustapolder en, op het grondgebied van de gemeente Woensdrecht, landgoed Mattemburgh. Ten oosten van de stad zijn er, oostelijk van rijksweg 58, de landgoederen en natuurgebieden Groot Molenbeek, Zurenhoek en omgeving, Molenzicht, Lievensberg, Zoomland en Buitenlust..

Statistische gegevens

De eerste bekende cijfers dateren van 1840. Toen had de gemeente Bergen op Zoom 1.355 huizen met 7.811 inwoners, verdeeld in stad Bergen op Zoom 1.244/7.055, buurtschap Borgvliet 204 inwoners en de Poorterij 111/552.
De gemeente Bergen op Zoom heeft tegenwoordig 29.080 huizen met 66 130 inwoners (meetdatum: 01-01-2013). Daarvan wonen 50.980 mensen in de stad Bergen op Zoom verspreid over 22.795 huizen (meetdatum: 01-01-2013)
De gemeente Bergen op Zoom heeft een landoppervlakte van plus minus 8.004 hectare en een wateroppervlakt van 1309 (meetdatum: 20-12-2012).

Kerncijfers wijken en buurten
Gewijzigd op 20 december 2012
Gemeente / plaats / wijk Jaar Aantal Aantal Oppervlakte (ha)
inwoners woningen Totaal Land Water
Bergen op Zoom (gemeente) 2005 66.300 27.985 9.313 8.076 1.238
2008 65.240 28.415 9.313 8.009 1.304
2010 65.845 28.985 9.313 8.009 1.304
2012 66.130 . 9.313 8.004 1.309
Bergen op Zoom (stad) 2005 52.820 22.660 6.406 5.234 1.174
2008 51.610 22.925 6.406 5.168 1.238
2010 51.625 23.195 6.551 5.324 1.228
2012 51.740 . 6.552 5.323 1.229
© Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 15-3-2013

Gegevens bij gemeenteherindeling van 01-01-1997
Oppervlakte (ha) Aantal woningen Aantal inwoners
Gemeentelijke herindeling per 01-01-1997, ontvangen van:
Bergen op Zoom 4.021 2.0970 4.9347
Halsteren 2.655 4.992 13.238
Grenswijziging per 01-01-1997, ontvangen van:
Steenbergen 332 61 160
Woensdrecht 768 153 307
Wouw 292 64 182
Grenswijziging per 01-01-1997, overgegaan naar:
Roosendaal 4 00
Woensdrecht 51 00

Geschiedenis

onder constructie

Recente ontwikkelingen

onder constructie

Bezienswaardigheden

De binnenstad van Bergen op Zoom herbergt tal van monumenten en een deel van de binnenstad is een beschermd stadsgezicht. De stadsplattegrond toont nog de ronde vorm van de stadsomwalling met aan de westelijke kant het havenkwartier. De haven werd echter gedeeltelijk gedempt. In totaal bezit de stad bijna 500 rijks- en gemeentemonumenten. Hieronder slechts een greep uit de vele bezienswaardigheden in Bergen op Zoom:

Musea

Jaarlijkse evenementen

Natuur en recreatie


Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, ODB
         Plaatsengids.nl
         Wikipedia
         Statline CBS
         www.ngw.nl
         VVV Brabantse Wal